Ciekawostki

Dlaczego Franciszka Salezego Jezierskiego nazywano Wulkanem Gromów Kuźnicy Kołłątajowskiej?

Jak rodzinna ziemia Franciszka Salezego Jezierskiego zareagowała na wieść o uchwaleniu Konstytucji?

Historia niezwykłego bratanka Wulkana Gromów Kuźnicy, Józefa Rafała "z Gołąbków" Jezierskiego - pioniera polskiego jedwabnictwa.

Franciszek Salezy Jezierski był zwany "Wulkanem Gromów" Kuźnicy Kołłątajowskiej. Czym była owa Kuźnica? Bardzo konkretnie mówi o tym fragment książki pt. "Ks. Hugo Kołłątaj" z 1912 r. autorstwa Emila Kipy. Warto zwrócić przy tym uwagę na opinię autora książki o kanoniku Jezierskim i jego roli w czasach Sejmu Wielkiego

Słynny twórca Podziemnego Archiwum Getta Warszawy sięgał do dzieł Jezierskiego. Nawiązania do haseł zawartych w leksykonie Jezierskiego pojawiły się w wydanej w 1934 r. książce Ringelbluma pt. "Projekty i próby przewarstwowienia Żydów w epoce stanisławowskiej".

6 października 1788 r. rozpoczęły się obrady Sejmu Czteroletniego, zwanego Wielkim. Rozpoczęcie obrad poprzedziło słynne "Kazanie przed stanami Rzeczypospolitej" wygłoszone przez urodzonego w Gołąbkach Franciszka Salezego Jezierskiego. Miało to miejsce w katedrze św. Jana w Warszawie w obecności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i „stanów Rzeczypospolitej”.

Pochodzący z ziemi łukowskiej Franciszek Salezy Jezierski przez pewien okres swojego życia był żołnierzem, i to nie byle jakim, ponieważ pełnił służbę jako towarzysz w chorągwi husarskiej na Ukrainie. Jak to tego doszło?

Jednym z ciekawszych epizodów w życiu kanonika Franciszka Salezego Jezierskiego była rola wizytatora generalnego Szkoły Głównej w 1785 r., z której zachował się obszerny raport.

Ciekawym epizodem w życiu urodzonego w Gołąbkach Franciszka Salezego Jezierskiego była rola zastępcy Głównego Bibliotekarza Biblioteki Jagiellońskiej, w ramach zastępstwa za Jacka Przybylskiego.

Pierwotnie powieść "Rzepicha" powieść została wydana w 1790 r., jednak jej ponowne wydanie nastąpiło podczas Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 r. Dzieło kanonika Jezierskiego było więc jednym z narzędzi, które w założeniu mogło wpłynąć na postawę szlachty i budować zrozumienie dla odważnych założeń Uniwersału Połanieckiego.

Płyta z nagrobku Franciszka Salezego z nieistniejącego już cmentarza świętokrzyskiego przetrwała aż do XX w.

"Wiedzę historyczną Jezierskiego doceniali, znający go osobiście, tak wybitni przedstawiciele elity intelektualnej polskiego oświecenia jak Kołłątaj i Jan Śniadecki."

Postępowe idee oraz potrzeba naprawy kraju były obecne w domu rodzinnym Franciszka Salezego. Świadczy o tym list ojca Franciszka Salezego Jezierskiego opublikowany w znanym dziele Stanisława Konarskiego.

Stosunek Franciszka Salezego do panującego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego nie był jednoznaczny. Co ciekawsze kanonik Jezierski pobierał od władcy pensję. Czy jednak gwarantowała ona przychylność pióra Jezierskiego?

Przeczytaj całą treść "Mowy przy obchodzeniu pamiątki stu lat zwycięstwa pod Wiedniem Jana III miana w Lublinie" wygłoszonej przez Franciszka Salezego Jezierskiego z okazji stulecia bitwy pod Wiedniem w Lublinie podczas sesji Trybunału Koronnego dla prowincji małopolskiej. Opracowanie prof. Bronisława Tregera.

Aleksander Świętochowski, postać wielowymiarowa i ogromnie zasłużona dla polskiej historii i kultury, w swojej monumentalnej pracy pt. "Historia Chłopów Polskich" kilkukrotnie cytował dzieła Franciszka Salezego Jezierskiego.

Do miłośników kanonika Jezierskiego możemy także zaliczyć samego Józefa Ignacego Kraszewskiego (1812-1887), autora m.in. „Starej Baśni”.