Aleksander Świętochowski o Franciszku Salezym Jezierskim

Aleksander Świętochowski, postać wielowymiarowa i ogromnie zasłużona dla polskiej historii i kultury, w swojej monumentalnej pracy pt. "Historia Chłopów Polskich" kilkukrotnie cytował dzieła Franciszka Salezego Jezierskiego, który jak wiemy często pisał o trudnym położeniu chłopów.

Aleksander Świętochowski pisał:

• "Gdy kilkukrotnie już wspomniany kanonik krakowski ks. F. Jezierski wyraził swe myśli w wykładzie systematycznym a nie w oderwanych zdaniach, należałoby w nim uznać jednego z najoryginalniejszych pisarzów XVIII w. Jakże znakomita jest np. jego uwaga, że "Polacy łatwiej przyjmują modę, jak posłuszeństwo prawu", albo że "głupstwo podobne jest do sierot po zmarłych ojcach, co się do nich nikt nie przyznaje, atoli wielu się niemi opieka", albo "czy która część świata chowa raz na raz do dwóch (dziś kilkudziesięciu) milionów ludzi, którzy na to są wyznaczeni, aby się uczyli zabijać drugich i aby przełożeństwa krajów straszyli się niemi nawzajem".
• "O chłopach odzywał się dorywczo, ale zawsze mocno. "Według mnie - powiada - pospólstwo powinno się nazywać najpierwszym stanem narodu albo wyraźniej mowiąc - zupełnym narodem. Bogactwa i moc państw pospólstwo składa i pospólstwo utrzymuje charakter narodów". W innym utworze mówi: "Chłop w Polsce nie jest człowiekiem ale rzeczą szlachcica, który może go sprzedawać, kupować, obracać na swój pożytek, jak bydło sprzedaje się z folwarkami i opisami inwentarzów".

Warto przypomnieć, że w Stoczku Łukowskim rok 2019 jest poświęcony właśnie pamięci o Aleksandrze Świętochowskim.