O CZYM PISAŁ FRANCISZEK SALEZY?

Cykl publikacji dotyczących twórczości i życia Franciszka Salezego Jezierskiego autorstwa prof. Bronisława Tregera z Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie.

PROF. BRONISŁAW TREGER

Profesor nadzwyczajny w Instytucie Filozofii i Socjologii, Katedry Socjologii Zmiany Społecznej w Akademii Pedagogiki Społecznej w Warszawie.

Doktor nauk humanistycznych w zakresie filozofii i socjologii, doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie historii, specjalność: historia nauk społecznych nadany w 2007 r., tytuł pracy: Cykl publikacji dotyczących twórczości i życia Franciszka Salezego Jezierskiego.

Poniżej publikujemy artykuły naukowe autorstwa prof. Bronisława Tregera

Edukacja i satyra. Przyczynek do analizy koncepcji wychowawczych i działalności oświatowej Franciszka Salezego Jezierskiego

Kariera pedagogiczna księdza Jezierskiego była — na dobre i na złe — powiązana z jego uzdolnieniami i temperamentem krasomówczym. Kanonik Jezierski 20 września 1781 zostaje przyjęty do stanu nauczycielskiego, zobowiązuje się do przestrzegania projektu Ustaw Komisji Edukacji Narodowej dla stanu akademickiego i na szkoły w krajach Rzeczypospolitej przepisanych i niezadługo obejmuje obowiązki rektora szkół lubelskich stanu akademickiego.

Kaznodzieja i prześmiewca. Uwagi o niektórych zagadnieniach twórczości i życia Franciszka Salezego Jezierskiego

Kanonik Jezierski cieszył się sławą wybornego kaznodziei. Hugo Kołłątaj, opisując w przedmowie do "Niektórych wyrazów" przypadki życia swego bliskiego współpracownika, dobitnie uwypukla jego uzdolnienia w tej dziedzinie.

"Gowórek herbu Rawicz..." a niektóre właściwości metody pisarskiej Franciszka Salezego Jezierskiego

Omawiany utwór jest pierwszą ogłoszoną obszerniejszą próbą prozatorską kanonika (uprzednio publikował kazania i pisma edukacyjne). Już współcześni zaliczali to dziełko do politycznego piśmiennictwa okolicznościowego. Kołłątaj w przedmowie do wydanego przez się dykcjonarza Jezierskiego powiada...

Wojna w twórczości Franciszka Salezego Jezierskiego : zagadnienia wybrane

Franciszek Salezy Jezierski zamieszcza w Jarosza Kutasińskiego... uwagach nad stanem nieszlacheckim w Polszczę, słynnym pamflecie, który bez wątpienia należy do najwybitniejszych utworów literatury okolicznościowej polskiego oświecenia, następujący passus...

Kołłątaj czy Jezierski? Zagadnienie autorstwa Tronu dla próżnej powagi...

Przechowywany w Bibliotece PAN w Krakowie tzw. zbiór Krysiewicza zawiera wiele ciekawych przekazów pochodzących z archiwum Kołłątaja. Część z nich została już opublikowana. Wśród tych, które dotychczas nie ukazały się w druku, znajduje się rękopis pod sygnaturą 231 zatytułowany Tron dla próżnej powagi, szlachta do poddaństwa, bajka z powieścią prawdy o wolnym królestwie, napisana w języku łacińskim przez Sulikowskiego, a teraz na polski przetłumaczona. Bez wątpienia wart jest on zainteresowania.

Franciszek Salezy Jezierski. Dwa wystąpienia trybunalskie

Opracowania prof. Bronisława Tregera dwóch wystąpień kanonika Jezierskiego przed Trybunałem Koronnym w Lublinie.

1. "Do Najjaśniejszego Trybunału Koronnego przez ks. Franciszka Salezego z Gołąbków Jezierskiego, kanonika kolegiaty kaliskiej, rektora wydziałowego lubelskiego imieniem szkół na miejscu nauk o naukach, przy powitaniu, dnia 13 kwietnia 1782 roku powiedziana mowa"

2. Kazanie przy zaczęciu Trybunału Koronnego na prowincyją małopolską poczynającego się dnia 19 kwietnia 1784 w Lublinie powiedziane przez Wielmożnego J[ego] m[oś] ci księdza Franciszka Salezego Jezierskiego k[anonika] k[aliskiego], r[ektora] s[zkół] l[ubelskich] i z rozkazu zwierzchności do druku podane"

Mowa przy obchodzeniu pamiątki stu lat zwycięstwa pod Wiedniem Jana III miana w Lublinie

Treść wystąpienia kanonika Jezierskiego z 1783 r. z okazji sesji Trybunału Koronnego dla prowincji małopolskiej. Opracowanie prof. Bronisława Tregera.